Θ. Πετράκος: ΕΙΣΗΓΗΣΗ ΓΙΑ ΤΟ ΘΕΜΑ ΤΟΥ Π.Σ. «ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΩΝ ΥΔΑΤΙΝΩΝ ΠΟΡΩΝ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ»

Α. Το νερό είναι δημόσιο πολύτιμο αγαθό και φυσικός πόρος σε χωροχρονική ανεπάρκεια.
Για το λόγο αυτό είμαστε αντίθετοι στην όποια προσπάθεια ιδιωτικοποίησής του.
Είναι γνωστό ότι σε επίπεδο χώρας, αλλά και Πελοποννήσου έχουμε επάρκεια νερού, όμως το νερό είναι φυσικός πόρος σε χρονοχωρική ανεπάρκεια. Διότι η ανάπτυξη της χώρας είναι κυρίως ανατολικά, το νερό έρχεται από τη δυτική πλευρά, άρα εκεί που δεν έχουμε μεγάλη ανάγκη έχουμε επάρκεια, ενώ εκεί που έχουμε ανάγκη έχουμε ανεπάρκεια. Αυτό είναι βέβαια χαρακτηριστικό των μεσογειακών χωρών.
Για τους παραπάνω λόγους στη χώρα μας επιβάλλεται να γίνονται έργα αποθήκευσης και εμπλουτισμού των υδάτων.
Β. Πολιτικές διαχείρισης και αξιοποίησης των υδατικών πόρων – Αγαθά επίσης σε ανεπάρκεια
Η τελευταία συζήτηση στο ΠΣ για την χορήγηση αδειών χρήσης νερού, τράβηξε την κουρτίνα που κρύβει το δράμα αναφορικά με την διαχείριση του νερού.
Συστατικά του δράματος
- Έλλειψη ολοκληρωμένων πολιτικών για την σοφή και ορθολογική διαχείριση του νερού σε επίπεδο υδατικών διαμερισμάτων και λεκανών απορροής.
- Σύγχυση αρμοδιοτήτων μεταξύ της αιρετής και αποκεντρωμένης περιφέρειας.
- Διάλυση και αποψίλωση από επιστημονικό προσωπικό των αρμόδιων υπηρεσιών σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο. (βλέπε ΥΕΒ )
- Κατάργηση του ΙΓΜΕ, του μοναδικού οργανισμού ο οποίος είχε να παρουσιάσει έργο και προτάσεις πάνω στο θέμα.
Το ΙΓΜΕ, που σήμερα δυστυχώς καταργείται, έχει καταθέσει για όλους τους νομούς προτάσεις και μελέτες εφαρμογής φραγμάτων, φραγμάτων εμπλουτισμού, λιμνοδεξαμηνών, σε περιοχές και μάλιστα εδώ και χρόνια.
Ακόμα η χώρα δουλεύει με τα στοιχεία του 1996, του λεγόμενου master plan – ΙΓΜΕ – Πολυτεχνείο – ΚΕΠΕ – Υπουργείο Ανάπτυξης.
Να γιατί πρέπει να στηριχτούν οι δημόσιοι φορείς και να δημιουργηθεί δημόσιο δίκτυο παρακολούθησης εισροών – εκροών.
Πουλάνε το ΙΓΜΕ για να ξεπουλήσουν τον ορυκτό πλούτο και να μην υπάρχει μάρτυρας.
Γ. Είναι φανερό ότι το θέμα της συζήτησης δεν συγκρίνεται με άλλα, π.χ. την κατασκευή η μη ενός δρόμου. Έχει σύνθετες κοινωνικές, οικονομικές και περιβαλλοντικές διαστάσεις.
Διαστάσεις που φαίνεται ότι δεν αντιλαμβάνεται η πλειοψηφία, η οποία έφερε το θέμα στο Π.Σ. και προσέρχεται σε αυτή παντελώς απροετοίμαστη, με μια γενικόλογη εισήγηση – ευχολόγιο.
Δ. Το σημερινό θέμα δεν εξαντλείται με την καταγραφή προβλημάτων ανά ενότητα ή προτεινόμενων έργων που ο καθένας θεωρεί αναγκαία.
Δεν μπορεί να εξαντλείται σε οράματα και υποσχέσεις.
Δεν μπορούμε πλέον ούτε να αυτοσχεδιάζουμε, ούτε να στηριζόμαστε στην εμπειρία
Απαιτείται επιστημονική γνώση η οποία θα μετουσιώνεται σε πολιτική απόφαση η οποία με τη σειρά της μετασχηματίζεται σε καθημερινή πρακτική.
Για τις περισσότερες ενότητες έχουν κατά καιρούς εκπονηθεί διάφορες μελέτες και προτάσεις για συγκεκριμένα ζητήματα.
Υπάρχει ένα μεγάλο πλήθος πληροφοριών και υλικού το οποίο χάνεται σε διάφορα συρτάρια.
Η κα Αντιπεριφερειάρχης, εισηγητής της πλειοψηφίας με την εισήγηση που μας παρουσίασε δείχνει να μην έχει εικόνα για τα αποθέματα τριών υδατικών διαμερισμάτων, για τα υδατικά ισοζύγια ανά λεκάνη απορροής, για τα ισοζύγια προσφοράς – ζήτησης ανά περιοχή κ.λπ.
Είναι φανερή η ανάγκη ότι το πρώτο βήμα αν θέλουμε να είμαστε σοβαροί – αποτελεί η συγκρότηση ενός οργάνου από ειδικούς επιστήμονες υπαλλήλους της Περιφέρειας και ενδεχομένως από άλλα ιδρύματα και φορείς το οποίο:
- Θα συγκεντρώσει όλο το υλικό που ευρίσκεται διάσπαρτο και αφορά το νερό στη Πελοπόννησο.
- Θα ταξινομήσει και θα επεξεργαστεί κάθε πληροφορία ανά λεκάνη απορροής.
- Θα καταγράψει τα υφιστάμενα προβλήματα πχ υφαλμυρώσεις αλλά και τη δυναμική τους.
- Θα προσδιορίσει αποθέματα και θα εκπονήσει υδατικά ισοζύγια
- Θα επεξεργαστεί μοντέλα διαχείρισης και εφαρμοστέες πρακτικές.
Και τέλος όλα αυτά περνώντας μέσα από τούτο το ΠΣ θα έχουν την αναγκαία πολιτική νομιμοποίηση.
Κάθε άλλη προσέγγιση στερείται σοβαρότητας.
Εάν δεν συμφωνήσετε σε αυτή την πρόταση δεν υπάρχει κοινός τόπος συζήτησης.
Εμείς έχουμε προτάσεις και σκέψεις ανά ενότητα. Δεν είμαστε απροετοίμαστοι όπως κάποιοι θα ήθελαν. Προτάσεις που υπακούουν σε μια λογική, στη δική μας λογική και τις δικές μας κοινωνικές και οικολογικές ευαισθησίες.
Δεν θα ήταν χρήσιμο για το τόπο ο καθένας να καταθέσει μία λίστα έργων και παρεμβάσεων ανά ενότητα.
Θα προκαλέσουμε όποιον το επιχειρήσει να τεκμηριώσει επιστημονικά, οικονομικά, κοινωνικά, περιβαλλοντικά τις προτάσεις του και βέβαια θα το παραδώσουμε στην κρίση των τοπικών κοινωνιών.
Τα καταστροφικά αποτελέσματα των αποσπασματικών και άλλων προσεγγίσεων (προεκλογικών, πελατειακών κλπ) τα πληρώνουν οι πολίτες και οι χρήστες του νερού.
Να σας θυμίσουμε τον Ανάβαλο, τον εμπλουτισμό του αργολικού πεδίου, την μεταφορά νερού από το Βασιλοπόταμο της Σκάλας στο Κάμπο των Μολάων που έχει εμπλακεί στα δικαστήρια, το φράγμα της Κελεφίνας πάνω από τη Σπάρτη που όλο σε προγράμματα εντάσσεται, το φράγμα στο ποταμό Σμύνο κλπ

ΓΕΝΙΚΕΣ ΘΕΣΕΙΣ
Κατ’ αρχήν είμαστε αντίθετοι σε μεγάλα τεχνικά έργα και παρεμβάσεις τα οποία αλλοιώνουν ανεπανόρθωτα το περιβάλλον και εξαντλούν σταδιακά τους φυσικούς πόρους αντί να τους προστατεύουν.
Χωρίς να αποκλείουμε κατηγορηματικά την κατασκευή μεσαίων φραγμάτων, τα οποία όμως πρέπει να γίνονται όμως με σωστές μελέτες και σεβασμό στο περιβάλλον.
Προτεραιότητά μας είναι λύσεις με μικρότερες παρεμβάσεις οι οποίες έχουν πολλαπλά οφέλη:
1. Μικροφράγματα στις κοίτες χειμάρρων και ποταμών. Κατασκευή μικρών φραγμάτων από τοπικά υλικά – όχι τσιμέντα κλπ – σε πολλαπλά σημεία κατά μήκος της κοίτης των χειμάρρων Πρόκειται για έργα:
• Πολύ χαμηλού κόστους εγκατάστασης.
• Ελάχιστου κόστους διαχείρισης και συντήρησης
• Ελάχιστων περιβαλλοντικών παρεμβάσεων.
• Αντιπλημμυρικής προστασίας καθώς καθυστερούν την άφιξη των βρόχινων νερών στα κατάντη και έχουν αναστείλει την ορμή τους.
• Προκαλούν ταμίευση νερού και συνεπώς εμπλουτισμό των υπόγειων υδροφόρων με αποτέλεσμα την αύξηση της παροχής πηγών στα ανάντη και της στάθμης των υπόγειων υδροληψιών στα κατάντη.
2. Ανάπτυξη - σχεδιασμός – πριμοδότηση – εκτέλεση αλλά και βελτίωση υφιστάμενων ολοκληρωμένων αρδευτικών δικτύων τα οποία:
• Θα σχεδιάζονται με γνώμονα την εξυπηρέτηση των αρδευτικών αναγκών της περιοχής παρέμβασης (καλλιεργειών, κλήρου, εδαφικών και κληματολογικών συνθηκών).
• Θα διαχειρίζονται από φορείς οι οποίοι θα πρέπει να είναι εφοδιασμένοι με το απαραίτητο γεωτεχνικό επιστημονικό προσωπικό προκειμένου να λειτουργούν σωστά με γνώμονα την υδατοοικονομία και την προστασία των φυσικών πόρων συνάμα με την καλύτερη εκμετάλλευση του νερού.
• Θα αξιοποιούν τις υφιστάμενες ή νέες λίαν απαραίτητες πηγές υδροληψίας με προσήλωση στην διατήρηση της ποιότητας και στην υδροοικονομία.
• Θα προσανατολίζονται στην ελαχιστοποίηση του κόστους το οποίο περιλαμβάνει τον συνδυασμό κόστους λειτουργίας – συντήρησης – προστασίας περιβάλλοντος – αποκατάστασης συνεπειών.
3. Αντιμετώπιση των φαινομένων της Υπεράντλησης της Αλατότητας και της Ερημοποίησης.
4. Σοβαρή προστασία των επιφανειακών και υπόγειων υδάτων από την ρύπανση. Πρόσφατες είναι οι μνήμες του περσινού χειμώνα όταν σχεδόν όλη η πανίδα του ποταμού Ευρώτα νεκρωνόταν καθώς στην κοίτη του ποταμού κατέληγαν τα οργανικά απόβλητα.

ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ
Στην Περιφέρεια Πελ/σου σήμερα υπάρχουν δύο φυσικές λίμνες μικρού εύρους, η Τάκα και η Στυμφαλία και οι ποταμοί Αλφειός, Λούσιος, Λάδωνας, Πάμισος, με ροή καθ’ όλη την διάρκεια του έτους και ο Ευρώτας με στήρευση προς το τέλος της ξηράς περιόδου.
Οι δύο λίμνες βρίσκονται σε ασβεστολιθικές πόλγες και σε περιπτώσεις ισχυρών βροχοπτώσεων η υπερπλήρωσή τους οδηγείται μέσω καταβοθρών στις πηγές του Αργολικού κόλπου, Κεφαλάρι – Λέρνη, και πηγές Κυβερίου αντίστοιχα.
Οι ποταμοί Αλφειός, Λάδωνας και Λούσιος μεταφέρουν τα νερά τους εκτός Περιφέρειας, ενώ ο Πάμισος οδηγείται στη θάλασσα, όπως και η χειμερινή παροχή του Ερασίνου της Αργολίδας.
Εκτός των επιφανειακών νερών, τη χειμερινή περίοδο, εκρέουν από τις εσωτερικές λεκάνες προς την θάλασσα και οι ποταμοί Ασωπός, Σύθας, Φόνισσα, Ελισσώνας, Ζαπάντης, Δερβένιος της Κορινθίας, Νέδα Κυπαρισσίας, Νέδοντας Καλαμάτας, Περιστέρι, Φιλιατρινό και Ρέμα Αριστομένη, ενώ σε περιόδους ισχυρών βροχοπτώσεων ο Ίναχος της Αργολίδας.
Στη Πελοπόννησο από τις αξιολογήσεις των βροχοπτώσεων που δέχεται (μελέτες ΙΓΜΕ) παρατηρείται μια σταθερότητα ανά δεκαετία του συνολικού ύψους της βροχής, με μόνη εξαίρεση την περίοδο 89-90 που η ανομβρία έπληξε γενικότερα όλη την Ελλάδα.
Από τις υπάρχουσες χρήσεις νερών στη Περιφέρεια Πε/σου το μεγάλο ποσοστό 90% χρησιμοποιείται για άρδευση με υπόγεια και πηγαία νερά, το 8-9% είναι υδρευτικό και μικρό ποσοστό καταναλώνεται για βιομηχανική και βιοτεχνική χρήση.
Η αρδευτική χρήση έχει καταστήσει ελλειμματική την πεδινή περιοχή σε υπόγεια νερά και σε πολλές περιπτώσεις επέφερε οξυμμένα υδρευτικά προβλήματα, τα οποία και μεγεθύνονται από τη οικιστική ανάπτυξη στις ίδιες περιοχές.
Το πρόβλημα είναι κοινό για όλη την Πελοπόννησο και εκφράζεται με την αλόγιστη υπεράντληση και κατασπατάληση του ζωτικού αυτού αγαθού, κυρίως από την γεωργία (ιδιαίτερα στους κάμπους με τα εσπεριδοειδή) με αποτέλεσμα την υφαλμύρωση, καθώς και την μόλυνση των υπογείων υδάτων και ποταμών, λόγω της κατάχρησης των λιπασμάτων και φυτοφαρμάκων, των βιομηχανικών και οικιακών αποβλήτων, των ανεξέλεγκτων χωματερών κλπ.
Υπάρχουν ευθύνες όσων διαχειρίστηκαν και διαχειρίζονται, όλα αυτά τα χρόνια το ζήτημα του νερού σε τοπικό, περιφερειακό ή κεντρικό επίπεδο (υπουργεία, κυβερνήσεις, περιφέρεια, υπηρεσίες, τοπική και νομαρχιακή αυτοδιοίκηση κλπ). Υπεύθυνη είναι η υποβάθμιση του περιβάλλοντος από τις κυβερνήσεις που δικομματικά διαχειρίστηκαν τα πράγματα και κυρίως η λογική του νεοφιλελευθερισμού, που όλα τα θεωρεί εμπόρευμα και τα εντάσσει στη λογική του κέρδους, ακόμα και τη φύση, το νερό κλπ. Υπεύθυνος είναι ο ίδιος ο τρόπος της ανάπτυξης, που θεωρεί την προστασία του περιβάλλοντος, εμπόδιο στα κέρδη και ανταγωνισμό. Υπεύθυνη είναι η καθυστέρηση στη συνειδητοποίηση του προβλήματος με την ανομβρία και τις επερχόμενες κλιματικές αλλαγές. Υπεύθυνος κυρίως όμως είναι ο τρόπος που επιχείρησαν να δώσουν λύσεις. Λύσεις που διέπονταν από τη λογική του φόβου για το πολιτικό κόστος, του κομματικού οφέλους των παραγόντων, της εξυπηρέτησης ημετέρων και του τοπικισμού.
Λύσεις στα προβλήματα μπορούν να προέλθουν αν θεσπιστεί ένας φορέας που θα διαχειρίζεται τα νερά κατά λεκάνη απορροής.
Απαιτούνται αξιόπιστες επιστημονικές μελέτες και πολιτική απόφαση των υπευθύνων για την εφαρμογή τους.
Απαιτείται η καταγραφή των πηγών, των αποθεμάτων, των αναγκών, καθώς και όλων των παραγόντων που επιδρούν στην ποσότητα και την ποιότητα των υδάτων στην περιοχή μας κλπ.
Απαιτούνται μέτρα για την αύξηση των αποθεμάτων του νερού (εμπλουτισμός υπόγειου υδροφορέα φράγματα, αναδασώσεις, δασοπροστασία, περιορισμός της άντλησης, απαγόρευση των γεωτρήσεων γύρω από τις πυγές κλπ.).
Απαιτούνται μέτρα για τον περιορισμό της σπατάλης, των διαρροών των δικτύων, αλλαγή των μεθόδων άρδευσης στη γεωργία, πιθανόν ενθάρρυνση μη υδροβόρων καλλιεργειών, αποκλεισμός υδροβόρων δραστηριοτήτων (πχ. γήπεδα golf ) κλπ.
Απαιτούνται μέτρα για τον περιορισμό της μόλυνσης των υπογείων υδάτων. Επιτέλους λύση με ανακύκλωση και χωροθέτηση ΧΥΤΥ, ίσως σε διανομαρχιακό επίπεδο, στο πρόβλημα των σκουπιδιών και κατάργηση του αίσχους των ανεξέλεγκτων χωματερών, που τόσο βλάπτουν το περιβάλλον, τη δημόσια υγεία και μολύνουν τα νερά μας.
Απαιτείται η άμεση αντικατάσταση όλων των αγωγών ύδρευσης, οι οποίοι είναι κατασκευασμένοι με αμίαντο.
Απαιτείται η επέκταση και αξιόπιστη λειτουργία των βιολογικών καθαρισμών, με τριτογενή επεξεργασία των νερών που προέρχονται από τους βιολογικούς για χρήση στο πότισμα των πάρκων, γηπέδων, αναδασώσεων κλπ.
Απαιτείται η βελτίωση και αξιοποίηση των νερών π.χ. Ανάβαλος.
Απαιτείται ο περιορισμός της κατανάλωσης των λιπασμάτων και φυτοφαρμάκων με την ταυτόχρονη εκπόνηση προγραμμάτων απονιτροποίησης των εδαφών.
Απαιτούνται αυστηρά μέτρα για τα βιομηχανικά απόβλητα, ξενοδοχεία, τα νοσοκομειακά απόβλητα, ελαιουργία κλπ.
Απαιτείται σοβαρότερος έλεγχος, υπεύθυνη και έγκαιρη ενημέρωση των πολιτών σχετικά με την ποιότητα του πόσιμου νερού και πραγματικό ενδιαφέρον για την υγεία των κατοίκων.
Ακόμα το όποιο κόστος για τη λύση του προβλήματος να μην φορτωθεί στις πλάτες του λαού, όπως το συνηθίζει ο νεοφιλελευθερισμός και να εξασφαλίζεται ο έλεγχος, η αξιοπιστία και η μακροβιότητα των λύσεων.

ΑΠΟ ΤΗ ΧΡΕΟΚΟΠΙΑ ΤΟΥ 35ΧΡΟΝΟΥ ΔΙΚΟΜΜΑΤΙΣΜΟΥ, ΣΤΙΣ ΝΕΟΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΕΣ ΣΥΝΤΑΓΕΣ ΙΔΙΩΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗΣ
Στη χώρα μας, το 80% των υδατικών αναγκών καλύπτεται από την εκμετάλλευση των υπόγειων νερών. Η οδηγία – πλαίσιο 2000/60/ΕΚ για τα ύδατα έχει δύο πλευρές, την επιστημονική – τεχνική και την πολιτική.
Στη χώρα μας μέχρι τώρα δεν έχει γίνει πλήρης εφαρμογή της οδηγίας και φυσικά όπου ξεκινάει να γίνεται, δεν προσαρμόζεται στα δεδομένα της χώρας μας. Γίνεται με μηχανιστική αντιγραφή των δεδομένων της βορειοδυτικής Ευρώπης, των οποίων τα υδρογεωλογικά χαρακτηριστικά είναι τελείως διαφορετικά από της χώρας μας. Διότι π.χ. στη Γερμανία και Βέλγιο, το μεγαλύτερο ποσοστό των αξιοποιήσιμων υδατικών πόρων αποτελούν τα επιφανειακά νερά των ποταμών, σε αντίθεση με την Ελλάδα, όπου τα υπόγεια νερά αποτελούν το 80% των αξιοποιήσιμων υδατικών πόρων.
Τραγικό είναι το γεγονός στη χώρα μας της υποστελέχωσης όλων των υπηρεσιών από γεωλόγους και φυσικά το έγκλημα, όπως έχουμε ξαναπεί, ολοκληρώνεται με τη διάλυση του ΙΓΜΕ.
• Σε σχέση με το επιστημονικό – τεχνικό μέρος της οδηγίας, τονίζουμε ότι συμφωνούμε, διότι είναι αυτονόητο ότι η διαχείρισή του πρέπει να γίνεται με βάση τη λεκάνη απορροής. Δυστυχώς ούτε αυτό έχει ολοκληρωθεί ακόμα στη χώρα μας.
Η χώρα όμως δεν διαθέτει μια χρονοσειρά αξιόπιστη σε αντίθεση με τις άλλες χώρες της Ευρώπης, που κάνουν συνέχεια μετρήσεις για 30 χρόνια. Δεν ξέρουμε με ακρίβεια ποιο είναι το ισοζύγιο (τι μπαίνει και τι βγαίνει), πόσο αξιόπιστα είναι τα στοιχεία, άρα η χώρα πάσχει στον τομέα των μετρήσεων. Η μόνη που έχει αξιόπιστες μετρήσεις είναι η ΔΕΗ για τα ποτάμια, αλλά και αυτή την ξεπουλάνε τώρα.
• Σε σχέση με το πολιτικό της μέρος,
α. Έχει μεν ένα θετικό άρθρο το οποίο πρέπει να το επισημάνουμε, στο οποίο αναφέρει ότι πρέπει να υπάρχει συμμετοχική διαδικασία των πολιτών στη διαδικασία λήψης των αποφάσεων διαχείρισης. Αυτό δυστυχώς στη χώρα μας έχει ξεχαστεί πλήρως, αλλά και στις άλλες χώρες της Ευρώπης έχει υποβαθμιστεί.
β. Όμως η κύρια πολιτική λογική της οδηγίας 2000/60 είναι νεοφιλελεύθερης αντίληψης. Τονίζει χαρακτηριστικά ότι πρέπει να υπάρξει «πλήρης ανάκτηση του κόστους του νερού, μέσω της τιμολόγησής του».
Είμαστε ριζικά και κατηγορηματικά αντίθετοι με μια τέτοια λογική, διότι για μας, όπως αρχικά τονίσαμε, το νερό είναι κοινωνικό αγαθό και σε καμιά περίπτωση δεν μπορεί να μπαίνει τέτοια λογική.
Είναι λογικό να πεις ότι πρέπει να θεσμοθετηθεί ένα ανταποδοτικό τέλος χρήσης, το οποίος όμως να είναι χαμηλό και να μην επιβαρύνει καθόλου τις παραγωγικές διαδικασίες και κυρίως τα έσοδά του να συγκεντρώνονται σε ένα ειδικό ταμείο και να διατίθενται αποκλειστικά και μόνο για έργα προστασίας και εμπλουτισμού των υδροφόρων οριζόντων, παρακολούθησης της ποιότητας των υδάτων κ.λπ.
Στην Ελλάδα βέβαια των νεοφιλελεύθερων πολιτικών και σήμερα της εποχής του μνημονίου, του μεσοπρόθεσμου και της επιτήρησης από τον διεθνή οικονομικό έλεγχο της τρόικας, δεν υπάρχει καν μια τέτοια λογική, την οποία κάτω από κάποιους από τους όρους που αναφέραμε παραπάνω θα μπορούσαμε να συζητήσουμε, σήμερα αποφασίζονται χαράτσια, π.χ. για τους αγρότες και έχει αποφασιστεί η ιδιωτικοποίηση του νερού.
Ιδιωτικοποίηση:
Η ιδιωτικοποίηση των νερών έχει δύο μορφές.
Η μεγάλη εμπορική του αξία είναι για την ύδρευση.
Το νερό της ύδρευσης μετατρέπεται σε εμπόρευμα από την ώρα που και η ΕΥΔΑΠ και η ΕΥΑΘ έγιναν Α.Ε. Επομένως αυτό που ενδιαφέρει μια Α.Ε. είναι η τιμή της μετοχής.
Σήμερα ετοιμάζεται η πλήρης ιδιωτικοποίηση και της ΕΥΔΑΠ και της ΕΥΑΘ και η πώλησή τους σε μεγάλες ιδιωτικές εταιρείες του εξωτερικού με πρωτεύουσα θέση να έχει η γνωστή «SUEZ».
Το νερό της ύδρευσης είναι βιομηχανικό προϊόν και χρειάζεται σημαντικές επενδύσεις για έργα καθαρισμού, συντήρησης κ.λπ. για να μπορεί να είναι στην κατηγορία Α. Είναι γνωστό ότι όλες οι πόλεις σχεδόν της Ελλάδας και φυσικά η Αθήνα έχουν νερό Α ποιότητας, με συνέπεια οι κάτοικοί της να πίνουν νερό από τη βρύση.
Στις περισσότερες Ευρωπαϊκές χώρες οι κάτοικοι πίνουν εμφιαλωμένο νερό, διότι οι εταιρείες ύδρευσης έχουν ιδιωτικοποιηθεί, δεν κάνουν επενδύσεις στη συντήρηση, αποθήκευση, καθαρισμό για να αγοράζει ο κόσμος εμφιαλωμένο.
Η άλλη παράμετρος σε χώρες σαν την Ελλάδα (Μεσογειακές με ξηρές περιόδους) είναι το «στοκάζ», δηλαδή να «στοκάρονται» ποσότητες νερού για τις περιόδους ανομβρίας.
Είναι προφανές ότι ο προσανατολισμός κάθε ανώνυμης εταιρείας, συνεπώς και της ΕΥΔΑΠ, αλλά και της κυβέρνησης σήμερα είναι να αυξήσουν το κέρδος. Αυτό προϋποθέτει να «ρίξεις» την ποιότητα και το «στοκάζ». Γι’ αυτό οι μεγαλύτερες αυξήσεις στο νερό έγιναν όταν ήταν περίοδος βροχοπτώσεων.
Η ΕΥΔΑΠ είναι γνωστό ότι έχει κάνει επιχειρησιακό σχέδιο να πάρει τα νερά από εκεί που υπάρχουν και να τα πάει στα νησιά του Αιγαίου και στο ανατολικό μέρος της χώρας με τάνκερ και υποθαλάσσιους αγωγούς. Επειδή τα κέρδη της είναι πλαστά, θα αυξήσει την τιμή του.
Η ΕΥΑΘ απ’ την άλλη πλευρά θα πάρει τα νερά από τη Δυτική Μακεδονία και θα τα πάει στο ανατολικό μέρος.
Η τεχνογνωσία της ΕΥΔΑΠ είναι χρήσιμη σε ό,τι αφορά την ύδρευση, αλλά σε ό,τι αφορά την άρδευση δεν έχει γνώση.
Άρδευση
Στην άρδευση η ιδιωτικοποίηση είναι έμμεση, μέσω της τιμολόγησης της άρδευσης.
Η οδηγία 2000-60 λέει ότι όποιος παίρνει νερό θα πληρώνει. Συνεπώς θα τιμολογηθεί το νερό, θα μπει ένα μόνιμο τέλος, το οποίο είναι ένας φόρος στη φύση, ο οποίος δεν θα επιστρέφει στη φύση, αλλά στη δημοσιονομική «μαύρη τρύπα».
Ένα μικρό μέρος από τον πόρο θα χρησιμοποιείται βέβαια για έργα συντήρησης.
Χρησιμοποιούν το επιχείρημα, ότι αφού θα πληρώνουν οι αγρότες, θα καταναλώνουν πιο ορθολογικά και συνολικά θα έχουμε μικρότερη κατανάλωση.
Αυτό είναι λάθος διότι μια μεγάλη πολυεθνική η οποία θα κάνει συμβόλαιο θα πληρώνει λίγο ως μεγάλος καταναλωτής, ενώ ο μικρός θα πληρώνει πολύ (1η αδικία).
2η αδικία. Λένε ότι ανάλογα με την κατανάλωση θα πληρώνεις. Αυτό θα έχει ως συνέπεια ότι ο μικρός θα κάνει οικονομία διαφορετικά θα πληρώνει πολλά, ενώ ο μεγάλος που θα έχει ειδικό τιμολόγιο θα καταναλώνει μεγάλη ποσότητα.
Είναι γνωστό το δόγμα των νεοφιλελεύθερων, οι οποίοι λένε ότι όταν κάνουν οικονομία οι μικρομεσαίοι που είναι το 80% έχουν περιθώριο να κάνουν εκπτώσεις στους μεγάλους.
Στον καπιταλισμό άλλα πληρώνει ο μικρός και άλλα ο μεγάλος. Στο επίπεδο όμως του φυσικού πόρου που είναι το νερό, ό,τι κερδίζεται από τη μειωμένη κατανάλωση των μικρών χάνεται από την κατανάλωση των μεγάλων, οι οποίοι θα την αυξήσουν.
Άρα η τιμολόγηση του νερού, ως εργαλείο περιβαλλοντικής πολιτικής, δεν είναι αποτελεσματικό, διότι η φιλελεύθερη οικονομία την τιμολόγηση τη χρησιμοποιεί για την αύξηση της τιμής της μετοχής.
Επειδή όμως το νερό είναι ένας από τους παράγοντες τους κόστους της αγροτικής καλλιέργειας (κατανάλωση ρεύματος κ.λπ.) ο αγρότης δεν είναι ανόητος να θέλει να αυξήσει το κόστος του, χωρίς να σημαίνει βέβαια ότι δεν υπάρχει θέμα ανορθολογισμού στην άρδευση από ορισμένους και κατασπατάληση.
Η διαχείριση του νερού στην άρδευση είναι άμεσα συνδεδεμένη με το σχεδιασμό στη γεωργία.
Ο προσανατολισμός όμως πρέπει να είναι στην κατεύθυνση της αλλαγής του τρόπου άρδευσης, ώστε να μετατραπεί σε «στάγδην» και να γίνεται μέσα από συλλογική δίκτυα άρδευσης, δηλαδή μέσα από τους οργανισμούς ΓΟΕΒ.
Ουδέποτε όμως το κράτος στήριξε την έγγυα βελτίωση. Αυτό το κάνανε οι ΥΕΒ, οι οποίες όμως δυστυχώς διαλύθηκαν.
Είναι γνωστό από τις καλλιέργειες που θέλουν άρδευση, το 40% αρδεύεται και απ’ όσους αρδεύουν μόνο το 38% γίνεται με συλλογικά δίκτυα.
Πρέπει λοιπόν να επιδοτηθούν οι αγρότες για τη μετατροπή του τρόπου άρδευσης στάγδην, αλλά και να γίνουν επενδύσεις για να έχουμε παντού συλλογικά δίκτυα άρδευσης.
Συμπέρασμα, η οδηγία 2000-60 η οποία στο επιστημονικό της μέρος είναι σωστή, στο πολιτικό της όμως μέρος είναι σαφώς νεοφιλελεύθερη, θα συμβάλει στη μεγαλύτερη καπιταλιστικοποίηση της αγροτικής παραγωγής.
Το δόγμα των Οικολόγων «ο ρυπαίνων πληρώνει», δεν είναι σε καμία περίπτωση ταξικά ουδέτερο (έχουμε Ασωπό, Μεσαπεία, Λάρκο, εξασθενές χρώμιο κ.λπ.)
Οι οικονομικές αλλαγές στη χώρα μας και στην Πελοπόννησο στην κατεύθυνση της τουριστικής ανάπτυξης έχουν δημιουργήσει νέα δεδομένα στη διαχείριση, αλλά και στην κατανάλωση των υδάτων.
Ο τουρισμός ζητάει σε μικρή περίοδο και σε μικρό χώρο μεγάλες ποσότητες.
Η τουριστική πολιτική που έχει επιλεγεί από τις κυβερνήσεις του δικομματισμού για τη χώρα μας είναι εγκληματική για το νερό ως φυσικό πόρο και αυτό οφείλεται στο μοντέλο του τουρισμού το οποίο προκρίνει τη δημιουργία των υδροβόρων γηπέδων γκολφ (για τους πλούσιους μεσήλικες της Ευρώπης και των ΗΠΑ).
Συμπέρασμα. Δεν υπάρχουν επαρκή δεδομένα για να γίνει σωστή διαχείριση των υδάτων όπως προβλέπει η οδηγία 2000/60. Με τα δεδομένα που έχουμε σήμερα, θα υπάρχει απόκλιση ± 30%. Αυτό φυσικά δεν οφείλεται στους επιστήμονες, αλλά στις μέχρι τώρα πολιτικές. Επομένως όλα τα διαχειριστικά σχέδια έχουν μεγάλο ρίσκο.
Αλλά ούτε και για τη ζήτηση έχουμε πλήρη γνώση.
Άρα αν υποθέσουμε ότι μπαίνουμε στη λογική σας για την τιμολόγηση, δεν έχουμε πλήρη δεδομένα ούτε πόσο νερό έχουμε ούτε πόσο νερό χαλάμε.
Άρα δεν μπορούμε να μπούμε στη λογική της τιμολόγησης ούτε με τη λογική της πλειοψηφίας και ευρύτερα των κομμάτων (ΠΑΣΟΚ, ΛΑΟΣ, Ν.Δ.).
Συνεπώς διαφωνούμε πλήρως.
Η τιμολόγηση δεν νοιάζεται για τον φυσικό πόρο, αλλά για να επιβαρύνουν οικονομικά τον κόσμο και κυρίως τους μικρομεσαίους αγρότες.
Για όλους αυτούς τους λόγους είμαστε αντίθετοι με την οδηγία 2000/60, με την πολιτική της κυβέρνησης για ιδιωτικοποίηση και με την πολιτική της Περιφέρειας, η οποία μέσω της προγραμματικής σύμβασης με την υπό ιδιωτικοποίηση ΕΥΔΑΠ, έχει πολλούς κινδύνους για να πει ο κόσμος «το νερό, νεράκι» και να το πληρώνει πολύ ακριβά.
Για όλους αυτούς τους λόγους καταψηφίζουμε τις θέσεις, τις προτάσεις και την πολιτική σας.
Στη σημερινή βέβαια συνεδρίαση θα απέχουμε από την ψηφοφορία, γιατί δεν θέλουμε να νομιμοποιήσουμε την απαράδεκτη τακτική σας και από άποψη δεοντολογίας και από άποψη δημοκρατίας, να συγκαλέσετε συνεδρίαση χωρίς να δώσετε την εισήγησή σας στους Περιφερειακούς Συμβούλους. Σας επισημαίνουν για μια ακόμη φορά ότι η επιμονή σας να λάβει σήμερα απόφαση το Περιφερειακό Συμβούλιο «ότι συμφωνεί με την υπογραφή του μνημονίου συνεργασίας με την ΕΥΔΑΠ» στερείται νομιμότητας διότι ο νόμος ορίζει σαφώς ότι επιβάλλεται οι Περιφερειακοί Σύμβουλοι επιβάλλεται να έχουν στα χέρια τους 5 μέρες πριν την εισήγηση. Εσείς δεν δώσατε ούτε 5 λεπτά πριν τη συνεδρίαση την εισήγηση.
Σας καλούμε για τελευταία φορά να μην προχωρήσετε σε καμία ψηφοφορία. Να θεωρηθεί η σημερινή συνεδρίαση ως μία ενημερωτική συνάντηση και οργανωμένη διαβούλευση.
Προτάσεις για ειδικά ζητήματα κατά νομό έχουμε, αλλά θα τις καταθέσουμε όταν θα γίνει με σωστούς όρους η συζήτηση στο Περιφερειακό Συμβούλιο.

Ο επικεφαλής του συνδυασμού
«Αγωνιστική Συνεργασία Πελοποννήσου»
ΘΑΝΑΣΗΣ ΠΕΤΡΑΚΟΣ