Μια σταγόνα σοφίας κάθε μέρα

Baruch Spinoza

Ένας ελεύθερος άνθρωπος

τίποτα δε σκέφτεται 

λιγότερο απ' το θάνατο.

Και η σοφία του 

δεν είναι στοχασμός του θανάτου,

αλλά της ζωής.

Ο Μπαρούχ Σπινόζα (Baruch Spinoza, 24 Νοεμβρίου 1632 - 21 Φεβρουαρίου 1677) ήταν Ολλανδός φιλόσοφος, εβραϊκής καταγωγής.

Το εύρος και η σημασία του έργου του Σπινόζα δεν έγιναν πλήρως κατανοητά παρά μόνο χρόνια μετά τον θάνατό του. 

Θέτοντας τα θεμέλια για τον Διαφωτισμό του 18ου αιώνα και τη σύγχρονη κριτική της Αγίας Γραφής, περιλαμβανομένων των σύγχρονων αντιλήψεων για το άτομο και, αναμφίβολα, το σύμπαν, θεωρείται ένας από τους μεγάλους ορθολογιστές της φιλοσοφίας του 17ου αιώνα. 

Το αριστούργημά του, η μεταθανάτια Ηθική, με το οποίο αντιτάχθηκε στο δυϊσμό πνεύματος-σώματος του Καρτέσιου, του χάρισε την αναγνώριση ως ενός από τους σημαντικότερους διανοητές της Δυτικής φιλοσοφίας. 

Με την Ηθική ο Σπινόζα έγραψε το τελευταίο αδιαμφισβήτητο αριστούργημα στα Λατινικά, στο οποίο οι εκλεπτυσμένες αντιλήψεις της μεσαιωνικής φιλοσοφίας στρέφονται τελικά ενάντια στον εαυτό τους και καταστρέφονται εντελώς. 

Ο φιλόσοφος Γκέοργκ Βίλχελμ Φρήντριχ Χέγκελ δήλωσε ότι από όλους τους σύγχρονους φιλοσόφους "Ή είσαι Σπινοζικός ή δεν είσαι καθόλου φιλόσοφος".

Το όνομα του Σπινόζα σε διάφορες γλώσσες είναι στα Εβραϊκά ברוך שפינוזה Μπαρούχ Σπινόζα, στα Πορτογαλικά Benedito ή Bento de Espinosa και στα Λατινικά Benedictus de Spinoza. 

Σε όλες αυτές τις γλώσσες ο πρώτος όρος σημαίνει "ο Ευλογημένος". 

Ο Σπινόζα μεγάλωσε στην Πορτογαλική Εβραϊκή κοινότητα του Άμστερνταμ. Ανέπτυξε ιδέες ιδιαίτερα αντίθετες προς την Εβραϊκή Βίβλο και τη φύση του Θείου. 

Οι Εβραϊκές θρησκευτικές αρχές (Πορτογαλική Συναγωγή του Άμστερνταμ) εξέδωσαν ένα χερέμ (ένα είδος απαγόρευσης, απομόνωσης, εξοστρακισμού, απέλασης ή αφορισμού) εναντίον του, αποκλείοντάς τον ουσιαστικά από την Εβραϊκή κοινωνία, στα 23 του. 

Τα βιβλία του περιελήφθησαν επίσης αργότερα στον Κατάλογο Απαγορευμένων Βιβλίων της Καθολικής Εκκλησίας.

Ο Σπινόζα έζησε μια εξαιρετικά απλή ζωή ως τροχιστής φακών, απορρίπτοντας επιβραβεύσεις και τιμές σε όλη του τη ζωή, περιλαμβανομένων υψηλού κύρους θέσεων διδασκαλίας. 

Την οικογενειακή κληρονομιά την άφησε στην αδελφή του. Τα φιλοσοφικά του επιτεύγματα και ο ηθικός του χαρακτήρας έκανε το φιλόσοφο του 20ού αιώνα Ζιλ Ντελέζ να τον αποκαλέσει πρίγκιπα των φιλοσόφων.

Ο Σπινόζα πέθανε σε ηλικία 44 ετών, μάλλον από κάποια ασθένεια των πνευμόνων, ίσως φυματίωση ή πνευμονοκονίαση, που επιδεινώθηκε από τη λεπτή σκόνη γυαλιού που εισέπνεε κατά το τρόχισμα των οπτικών φακών. 

Ο Σπινόζα έχει ταφεί στον περίβολο της Νιούβε Κερκ (Νέα Εκκλησία) στη Χάγη.