Γιώργος Η. Παπαηλιού: Περιφέρεια Πελοποννήσου και Ευρωεκλογές

Στην ορολογία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ), όροι που περιέχουν τη λέξη «περιφέρεια» υπό οποιαδήποτε μορφή προκαλούν σύγχυση σε σχέση με το ουσιαστικό πολιτικό περιεχόμενό τους. Και αυτό εξηγείται από το γεγονός ότι η ΕΕ αλλιώς ξεκίνησε, αλλιώς εξελίχθηκε και άλλη εικόνα παρουσιάζει σήμερα.

Με τη θεσμοθέτηση του νεοφιλελευθερισμού ως αποκλειστικού οικονομικού προτύπου για ολόκληρη την Ευρώπη, η περιφερειακή πολιτική της ΕΕ ως ένας από τους άξονες της ευρωπαϊκής ενοποίησης, που είχε ως σκοπό την περιφερειακή σύγκλιση και συνοχή με την μεταφορά πόρων από το κέντρο της Ευρώπης στην περιφέρεια (ΜΟΠ, ΚΠΣ, ΕΣΠΑ), αποτελεί πλέον τον παρία της κοινοτικής πολιτικής.

Σήμερα, γίνεται λόγος όχι για περιφερειακή σύγκλιση και συνοχή, αλλά για τη δημιουργία ειδικών οικονομικών ζωνών, όπου, εν ονόματι της ανταγωνιστικότητας, θα ισχύουν ειδικά, φορολογικό, εργασιακό, πολεοδομικό κλπ, καθεστώτα και ιδιαίτεροι κανόνες για δήθεν επενδύσεις. Η περιφέρεια Πελοποννήσου, με το «σύστημα Τατούλη», έχει καταστήσει τον «εκπρόσωπο» της γερμανικής κυβέρνησης Χανς-Γιοάχιμ Φούχτελ επικυρίαρχο, ανοίγοντας δρόμους, ώστε οι σημαντικές οικονομικές δραστηριότητες της Πελοποννήσου να περιέλθουν σε συγκεκριμένα συμφέροντα υπό όρους εξευτελιστικούς και καταστροφικούς για την περιοχή και τους πολίτες. Κατά συνέπεια, υφίσταται επείγουσα ανάγκη για ανατροπή του συγκεκριμένου «συστήματος» και αλλαγή πορείας.

Στην Ελλάδα η, μέσω των «μνημονίων», επικράτηση του νεοφιλελευθερισμού έχει δημιουργήσει συνθήκες ανεργίας, ακραίας φτώχειας, εξαθλίωσης. Με την κατάργηση του κοινωνικού κράτους, επιβάλλεται ένα άλλο πρότυπο, διαφορετικό από αυτό που η Ευρώπη ανέδειξε και, βάσει του ελληνικού συντάγματος, ισχύει. Αποτέλεσμα αυτού είναι ο βίαιος κοινωνικός μετασχηματισμός : Ο εθνικός πλούτος και η δημόσια περιουσία εκποιούνται. Ο παραγωγικός ιστός διαλύεται. Το επιστημονικό δυναμικό απαξιώνεται και μεταναστεύει μαζικά στο εξωτερικό. Η δημόσια εκπαίδευση και η δημόσια υγεία αποσυντίθενται. Τα μεσαία κοινωνικά στρώματα φτωχοποιούνται και συνακόλουθα εξαφανίζονται και τα κατώτερα κοινωνικά στρώματα εξαθλιώνονται και περιέρχονται σε καθεστώς κοινωνικού αποκλεισμού. Η ανεργία, που τροφοδοτεί την εξαθλίωση, συμπιέζει ακόμη περισσότερο το κόστος εργασίας, οι μισθοί πείνας αποτελούν «όνειρο» για τους εργαζόμενους και τους υποαπασχολούμενους, η οικογενειακή και κοινωνική αλληλεγγύη και η ελεημοσύνη συνιστούν το μοναδικό στήριγμα των ανέργων. Οι άστεγοι και τα συσσίτια χαρακτηρίζουν πλέον την Ελλάδα του νεοφιλελευθερισμού των «μνημονίων».

Αυτή η βίαιη κοινωνικο-οικονομική μεταβολή έχει οδηγήσει στην ανάδειξη του ΣΥ.ΡΙΖ.Α., ενός κόμματος της ριζοσπαστικής αριστεράς, στο κέντρο του πολιτικού σκηνικού, στη θέση της αξιωματικής αντιπολίτευσης και της εν δυνάμει κυβέρνησης. Στις άλλες χώρες της ΕΕ, ακόμη και αυτές που υφίστανται τα δεινά των «μνημονίων», η αλλαγή σε πολιτικό επίπεδο είναι άλλης φύσεως και έντασης. Οι συσχετισμοί δυνάμεων παραμένουν εν πολλοίς ίδιοι, χωρίς η κυβερνητική εναλλαγή ή συνεργασία συντηρητικών, σοσιαλιστών, φιλελεύθερων να θίγει τον πυρήνα της κυρίαρχης νεοφιλελεύθερης πολιτικής. Βέβαια αναπτύσσονται, ενισχύονται και αποκτούν ριζοσπαστικά χαρακτηριστικά διάφορες προοδευτικές κινήσεις στο χώρο της ευρύτερης αριστεράς αλλά και τάσεις εντός της σοσιαλδημοκρατίας, όμως με περιορισμένη εκλογική απήχηση. Στον αντίποδα, με τον μανδύα της δήθεν αντισυστημικής έκφρασης, ενδυναμώνονται οι δυνάμεις της ακροδεξιάς και της ακραία συντηρητικής ευρωσκεπτικιστικής τάσης, που αποτελούν αντίστοιχα τον βραχίονα καταστολής και την ύστατη καταφυγή του νεοφιλελεύθερου συστήματος.

Συνακόλουθα, και σε πολιτικό επίπεδο, η Ευρώπη πρέπει να αλλάξει προσανατολισμό. Οι επικείμενες ευρωεκλογές αποτελούν ευκαιρία προς αυτή την κατεύθυνση. Η ανάδειξη του ΣΥ.ΡΙΖ.Α. σε ισχυρή δύναμη της ευρωπαϊκής αριστεράς και, όπως φαίνεται, η, σε σύντομο χρονικό διάστημα, ανάληψη εκ μέρους του της διακυβέρνησης της χώρας, μπορούν να αποτελέσουν τη θρυαλλίδα για ντόμινο αλλαγών στον ευρωπαϊκό νότο και σε όλη την Ευρώπη.

Συμπερασματικά, οι επικείμενες περιφερειακές και ευρωεκλογές συνιστούν σημαντική καμπή για την εξέλιξη των πολιτικών πραγμάτων. Κοινός παρονομαστής τόσο των περιφερειακών, όσο και των ευρωεκλογών αποτελεί η επιδίωξη ανατροπής των πολιτικών νεοφιλελεύθερης αντίληψης, κατεστημένης διαπλοκής και δομικής διαφθοράς που ανάγλυφα αποτυπώνονται τόσο στην Πελοπόννησο του «συστήματος Τατούλη», όσο και στην Ελλάδα του κυβερνητικού δίδυμου ΝΔ-ΠΑΣΟΚ. Με την ανατροπή, την ανάσχεση της καταστροφικής πορείας και την εφαρμογή ενός σχεδίου παραγωγικής ανασυγκρότησης, η Πελοπόννησος και η Ελλάδα μπορούν να αλλάξουν πορεία, στο πλαίσιο μιάς άλλης Ευρώπης που να συνιστά ευκαιρία και όχι βρόχο και απειλή.

Γιώργου Η. Παπαηλιού
Δικηγόρου-Διδάκτορα Νομικής