Κίνημα «Χωρίς Παιδιά»

Τον προσεχή Οκτώβριο η πρώτη «Not Mum Summit», µια σύνοδος για γυναίκες χωρίς παιδιά, θα πραγµατοποιηθεί στο Κλίβελαντ. Όχι τυχαία. Στις ΗΠΑ το 18% των γυναικών φτάνουν στα 45 χωρίς να αποκτήσουν παιδιά, ενώ σε έρευνα του 2012 το 22% των γυναικών ηλικίας 40-44 ετών απάντησαν ότι είναι άτεκνες από επιλογή. Εδώ και λίγες εβδοµάδες, ένα νέο βιβλίο µε τίτλο «Selfish, shallow and self-absorbed» («Εγωιστές, ρηχοί και εγωκεντρικοί») ρίχνει νέο λάδι στην αντιπαράθεση που σιγοκαίει ανάµεσα σε γονείς και µη, σχετικά µε το αν τελικά προορισµός του ανθρώπου είναι η διαιώνιση του είδους. Στο ανθολόγιο αυτό της Meghan Daum, 16 συγγραφείς εκθέτουν τους λόγους που τους οδήγησαν στην απόφαση να µην τεκνοποιήσουν. Ποιοι είναι αυτοί; Κάποιοι ποτέ δεν ένιωσαν την ανάγκη να αποκτήσουν ένα παιδί ή δεν αισθάνθηκαν ότι µπορούν να επωµιστούν την ευθύνη του ή, επειδή είχαν πάντα άλλες προτεραιότητες, δεν επιθυµούσαν τη δέσµευση και τον περιορισµό της ελευθερίας τους. Κάποιοι, πολύ απλά, θεώρησαν ότι τα γονίδιά τους δεν είναι τόσο... εξαιρετικά για να πρέπει να διαιωνιστούν! Το φαινόµενο δεν περιορίζεται, όµως, στις ΗΠΑ. Το 2006 µεγάλη αναστάτωση προκλήθηκε στη Γερµανία, όταν στοιχεία έδειξαν ότι είναι παγκοσµίως πρώτη σε αριθµό άτεκνων γυναικών (30%). Ενώ στη Βρετανία µία στις πέντε γυναίκες έως 45 ετών δεν έχουν τεκνοποιήσει.

Είναι οι Childfree εγωιστές;

Το δικαίωµα ανδρών και γυναικών να επιλέγουν συνειδητά την αποχή από την τεκνοποίηση, χωρίς να αντιµετωπίζουν κάποιο βιολογικό πρόβληµα, υπερασπίζεται το κίνηµα των Childfree που «γεννήθηκε» στην Καλιφόρνια ήδη από τη δεκαετία του 1970 και εξαπλώθηκε σε πολλές χώρες - για να «φουντώσει», όµως, τα τελευταία χρόνια. Στην Αυστραλία, µάλιστα, υπάρχει και σχετικό κόµµα: το Australian Childfree Party. Τα βιβλία «The Childless Revolution» της Madelyn Cain, «Complete without kids» της Dr Ellen Walker, «Two is enough: A Couple’s Guide to Living Childless by Choice» της Laura S. Scott είναι µόνο µερικές από τις «Βίβλους» των απανταχού άτεκνων από επιλογή, οι οποίοι δέχονται επικρίσεις από τους υπερασπιστές του κυρίαρχου προτύπου της ευτυχισµένης οικογένειας.

«Το θέµα “παιδί” δεν µε έχει απασχολήσει. Ακούω φίλες µου να λένε ότι έχει χτυπήσει το βιολογικό τους ρολόι, αλλά σ’ εµένα αυτό δεν έχει συµβεί, ίσως γιατί η ζωή µου ήταν και παραµένει πολύ δηµιουργική». Η Αγγελική Αντωνίου είναι σκηνοθέτις και µοιράζει τη ζωή της µεταξύ Ελλάδας και Γερµανίας. ∆εν θέλησε ποτέ να γίνει µητέρα ούτε αισθάνθηκε υποχρεωµένη να υπερασπιστεί αυτή την επιλογή της, παρότι έχει δεχτεί πολλές επικρίσεις από φανατικές µαµάδες στον κύκλο της. «Οσες έχουν παιδιά και έχει περιοριστεί η κοινωνική τους ζωή πιέζουν εκείνες που δεν θέλουν να τεκνοποιήσουν, σαν τον... φυλακισµένο που θέλει να βάλει τον ελεύθερο στη “φυλακή”»!

Η συχνότερη κατηγορία που εκτοξεύεται ενάντια σε µια γυναίκα που δηλώνει ότι δεν θέλει να κάνει παιδιά είναι ότι είναι εγωίστρια. Αυτό ακούει, όπως παραδέχτηκε στη συνοµιλία µας, από το φιλικό της περιβάλλον και η 44χρονη Αγάθη Σταµατοπούλου. «Μου λένε πως είναι λάθος, πως θα το µετανιώσω αργότερα, πως προορισµός του ανθρώπου είναι η οικογένεια. Υπάρχουν και κάποιοι που µε ρωτούν: Και ποιος θα σε... γηροκοµήσει; Βιώνω δηλαδή έναν ιδιότυπο ρατσισµό, αντιµετωπίζοντας µια µεγάλη γκάµα από συµπεριφορές: από πίεση και οίκτο (“καλό παιδί η Αγάθη, αλλά, η καηµένη, έµεινε µόνη της”) µέχρι την κατακραυγή!»

Συχνά οι Childfree χαρακτηρίζονται και µισάνθρωποι. «Εχω εξαιρετική σχέση µε τα παιδιά, καθόλου δεν τα µισώ», αντιτείνει η µαροκινής καταγωγής Senna Sekkat, 52 ετών, που ζει στον Καναδά, από όπου µας µίλησε: «Είµαι πολύ τρυφερή µαζί τους, τους αφιερώνω χρόνο. Εχω ανίψια, απολαµβάνω τη συντροφιά τους και είµαι και κάτι σαν σύµβουλός τους, µου έχουν εµπιστοσύνη». Η απόφασή της να µη γίνει µητέρα ήταν ιδιαίτερα τολµηρή για µια γυναίκα προερχόµενη από µια συντηρητική µουσουλµανική κοινωνία και υπήρξαν αντιδράσεις από την οικογένειά της. «Επρόκειτο, όµως, για τη δική µου ζωή. Εκανα αυτό που νόµιζα σωστό».

Σηµειωτέον ότι και οι τρεις κυρίες του ρεπορτάζ έχουν συµβιώσει στο παρελθόν µε συντρόφους σε ευτυχισµένες σχέσεις και σε γάµο, και ακόµη και τότε επέµειναν µε σθένος στην επιλογή τους, ζητώντας να αντιµετωπίζονται ως κάτι περισσότερο από µια αναπαραγωγική µηχανή. ­

kathimerini.gr