ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΙΣΒΟΛΗ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ

Χρηματική ποινή – μαμούθ, ύψους 90 εκατ. ευρώ επέβαλε το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΔΑΔ) στην Τουρκία για την εισβολή της στην Κύπρο το 1974 και την επακόλουθη διχοτόμηση της Μεγαλονήσου.

Σύμφωνα με την ανακοίνωση του ΕΔΑΔ, η Τουρκία καλείται να πληρώσει το ποσό των 30 εκατ. ευρώ στους συγγενείς των αγνοουμένων και 60 εκατ. ευρώ για τους εγκλωβισμένους Ελληνοκυπρίους της Καρπασίας.

Στην ανακοίνωση αναφέρεται ότι εναπόκειται στην κυπριακή Κυβέρνηση να δημιουργήσει ένα μηχανισμό διανομής των ποσών αυτών στα θύματα ξεχωριστά, κάτω από την εποπτεία της Επιτροπής Υπουργών.

Αντιδράσεις στην Τουρκία

Λίγο πριν από την ανακοίνωση της ποινής, ο υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας Αχμέτ Νταβούτογλου ισχυρίστηκε ότι στα πλαίσια του διεθνούς δικαίου η ποινή δεν δεσμεύει την χώρα του, όπως μετέδωσε το τουρκικό τηλεοπτικό δίκτυο NTV.

«Αυτή η δίκη επανήλθε στην επικαιρότητα έπειτα από δέκα χρόνια. Οπωσδήποτε από άποψης διεθνούς δικαίου δεν είναι δεσμευτική ούτε και από δικής μας πλευράς δηλώνει κάποια αξία. Από πλευράς δικαίου, πέραν των μειονεκτημάτων της είναι λάθος και η χρονική στιγμή. Την ώρα που στην Κύπρο είναι σε εξέλιξη διαπραγματεύσεις για το Κυπριακό και έχει ξεκινήσει μια διαδικασία με πρωτοβουλία της Τουρκίας, δεν είναι σωστό αυτό από ψυχολογικής άποψης για τις διαπραγματεύσεις. Αν ληφθεί αυτή η απόφαση, δεν συνάδει με την ψυχολογική ατμόσφαιρα που έχει δημιουργηθεί μέχρι στιγμής για τις διαπραγματεύσεις στο Κυπριακό» δήλωσε ο Αχμέτ Νταβούτογλου.

Τα τουρκικά μέσα χαρακτηρίζουν το ύψος της της αποζημίωση ως ρεκόρ, ενώ τονίζουν πως η εν λόγω απόφαση αναμένεται να επηρεάσει την πορεία των διαπραγματεύσεων.

Ιστορική η απόφαση του ΕΔΑΔ
Πρόκειται για ιστορική απόφαση του ΕΔΑΔ, η οποία επέβαλε μία από τις υψηλότερες χρηματικές ποινές που έχει επιβάλει ποτέ το Δικαστήριο. Αξίζει να σημειωθεί ότι η απόφαση είναι τελεσίδικη και δεν επιδέχεται έφεσης.

Η απόφαση είχε ληφθεί στις 10 Μαΐου του 2001 και γινόταν αναφορά σε 14 παραβιάσεις της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, ωστόσο το δικαστήριο επιφυλάχθηκε να ανακοινώσει την ποινή σε μεταγενέστερο στάδιο.

Με βάση την απόφαση υπήρχε παραβίαση του δεύτερου άρθρου για το δικαίωμα διαβίωσης, του άρθρου 3 για τα βασανιστήρια, του άρθρου 5 την ασφάλεια του ατόμου και την ελευθερία, του άρθρου 6 για το δικαίωμα σε δίκαιη δίκη, του άρθρου 8 για τον σεβασμό στην ιδιωτική και την οικογενειακή ζωή, του άρθρου 9 για ελευθερία στην θρησκεία και την συνείδηση, του άρθρου 10 για την ελευθερία έκφρασης, του άρθρου 13 για το δικαίωμα αποτελεσματικής προσφυγής, του άρθρου 1 του Επιπρόσθετου Πρωτοκόλλου 1 για το δικαίωμα στην περιουσία.

Η πιο βαριά ποινή αποζημίωσης από το ΕΔΑΔ σε σχέση με την Κύπρο εναντίον της Τουρκίας επιβλήθηκε το 2009 και αφορούσε το ποσό των 13 εκατομμυρίων ευρώ. Οι υποθέσεις αυτές είχαν ξεκινήσει πριν ιδρυθεί η λεγόμενη Επιτροπή Αποζημιώσεων στα κατεχόμενα.

Επισημαίνεται ότι εκκρεμεί ακόμη στην Επιτροπή Υπουργών του Συμβουλίου της Ευρώπης το θέμα της άρνησης της Τουρκίας να εφαρμόσει την κύρια και καταδικαστική απόφαση του Δικαστηρίου κατά της Τουρκίας, στην υπόθεση «Κύπρος κατά Τουρκίας».